- متن
(وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي يَوْمِ الْفِطْرِ إِذَا انْصَرَفَ مِنْ صَلَاتِهِ قَامَ قَائِماً ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ، وَ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ، فَقَالَ)
يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لَا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لَا تَقْبَلُهُ الْبِلَادُ وَ يَا مَنْ لَا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ وَ يَا مَنْ لَا يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ. وَ يَا مَنْ لَا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ وَ يَا مَنْ يَجْتَبِي صَغِيرَ مَا يُتْحَفُ بِهِ، وَ يَشْكُرُ يَسِيرَ مَا يُعْمَلُ لَهُ. وَ يَا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ وَ يُجَازِي بِالْجَلِيلِ وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ. وَ يَا مَنْ يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ. وَ يَا مَنْ لَا يُغَيِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لَا يُبَادِرُ بِالنَّقِمَةِ. وَ يَا مَنْ يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتَّى يُنْمِيَهَا، وَ يَتَجَاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتَّى يُعَفِّيَهَا. انْصَرَفَتِ الْآمَالُ دُونَ مَدَى كَرَمِكَ بِالْحَاجَاتِ، وَ امْتَلَأَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ أَوْعِيَةُ الطَّلِبَاتِ، وَ تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفَاتُ، فَلَكَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ كُلِّ عَالٍ، وَ الْجَلَالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلَالٍ. كُلُّ جَلِيلٍ عِنْدَكَ صَغِيرٌ، وَ كُلُّ شَرِيفٍ فِي جَنْبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَكَ، وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلَّا بِكَ، وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلَّا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ، وَ جُودُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ، وَ إِغَاثَتُكَ قَرِيبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِيثِينَ. لَا يَخِيبُ مِنْكَ الْآمِلُونَ، وَ لَا يَيْأَسُ مِنْ عَطَائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لا يَشْقَى بِنَقِمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ. رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ، وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ، عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ، وَ سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوعِ. وَ إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيئُوا إِلَى أَمْرِكَ، وَ أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا، وَ مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا. كُلُّهُمْ صَائِرُونَ، إِلَى حُكْمِكَ، وَ أَمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ، لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ، وَ لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ. حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لَا تُدْحَضُ، وَ سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لَا يَزُولُ، فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ، وَ الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ، وَ الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ. مَا أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِي عَذَابِكَ، وَ مَا أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِي عِقَابِكَ، وَ مَا أَبْعَدَ غَايَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ، وَ مَا أَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ الْمَخْرَجِ عَدْلًا مِنْ قَضَائِكَ لَا تَجُورُ فِيهِ، وَ إِنْصَافاً مِنْ حُكْمِكَ لَا تَحِيفُ عَلَيْهِ. فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغِيبِ، وَ ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ، وَ أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ، وَ أَخَّرْتَ وَ أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ، وَ تَأَنَّيْتَ وَ أَنْتَ مَلِيءٌ بِالْمُبَادَرَةِ لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزاً، وَ لَا إِمْهَالُكَ وَهْناً، وَ لَا إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً، وَ لَا انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ، وَ كَرَمُكَ أَكْمَلَ، وَ إِحْسَانُكَ أَوْفَى، وَ نِعْمَتُكَ أَتَمَّ، كُلُّ ذَلِكَ كَانَ وَ لَمْ تَزَلْ، وَ هُوَ كَائِنٌ وَ لَا تَزَالُ. حُجَّتُكَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا، وَ مَجْدُكَ أَرْفَعُ مِنْ أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا، وَ إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ مِنْ أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ وَ قَدْ قَصَّرَ بِيَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمِيدِكَ، وَ فَهَّهَنِيَ الْإِمْسَاكُ عَنْ تَمْجِيدِكَ، وَ قُصَارَايَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ، لَا رَغْبَةً يَا إِلَهِي بَلْ عَجْزاً. فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّكَ بِالْوِفَادَةِ، وَ أَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفَادَةِ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اسْمَعْ نَجْوَايَ، وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي، وَ لَا تَخْتِمْ يَوْمِي بِخَيْبَتِي، وَ لَا تَجْبَهْنِي بِالرَّدِّ فِي مَسْأَلَتِي، وَ أَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفِي، وَ إِلَيْكَ مُنْقَلَبِي، إِنَّكَ غَيْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِيدُ، وَ لَا عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ
- ترجمه
دعاى آن حضرت است در روز عيد فطر و روز جمعه.چون از نماز باز مىگشت روى به قبله مىايستاد و اين دعا مىخواند. اى خداوندى كه رحمت مىآورى بر آن كس كه بندگان تو بر اورحمت نمىآورند.
اى خداوندى كه مىپذيرى آن را كه رانده هر شهر و ديار است.
اى خداوندى كه تحقير نمىكنى آنان را كه دست نياز به سوى تودراز كنند.
اى خداوندى كه نوميد نمىگردانى آنان را كه به اصرار از تو چيزىخواهند.
اى خداوندى كه از درگاه خود نمىرانى آنان را كه در خواهندگىدليرى مىكنند.
اى خداوندى كه واپس نمىزنى ارمغانى را كه به پيشگاهت آرند،هر چند خرد و بىمقدار باشد،و هيچ كارى را بىاجر نمىگذارى،هر چند ناچيز باشد.
اى خداوندى كه اندك عملى را مىپذيرى و بر آن پاداش بزرگمىدهى.
اى خداوندى كه نزديك مىشوى به هر كس كه به تو نزديك گردد.
اى خداوندى كه به نزد خود فرا مىخوانى آن كس را كه از تو روىگردانيده است.
اى خداوندى كه نعمت خود ديگر گون نكنى و در كيفر گنهكارانشتاب نورزى.
اى خداوندى كه نهال نيكى را مىپرورى تا به ثمر نشيند و از گناهانعفو مىكنى تا يكسره از ميان بروند.
آرزوها پيش از آنكه عرصه كرم تو پيمايند،روا شده باز گشتند وكاسههاى حاجت حاجتمندان از فيض جود تو لبالب گرديد و اوصافرا پيش از آنكه به حقيقت تو رسند رشته از هم بگسيخت .تو راستفراترين فرازها،فراتر از هر فرا روندهاى،و تو راست بزرگترينجلالتها،برتر از هر جلالتى.
هر صاحب جلالت در برابر جلالت تو خرد است و هر شريف درجوار شرف تو حقير.آنان كه رخت به آستان ديگرى جز آستان توكشيدند،نوميد شدند و آنان كه به درگاهى جز درگاه تو روى نهادندزيانمند گرديدند و آنان كه جز به تو پرداختند تباه گشتند و آنان كه درطلب قوت نه به صحراى فضل تو آمدند به قطحسال گرفتار شدند.
بار خدايا،درگاه تو به روى خواهندگان گشوده است و عطايتسائلان را رايگان است و فرياد رسيت فرياد خواهان را نزديك.
اميدواران از تو نوميد نشوند و جويندگان از عطاى تو مأيوسنگردند و آمرزش خواهان از عقوبتت به شقاوت نيفتند.
اى خداوند،خوان نعمتت براى آنان كه نافرمانيت كنند گستردهاست.و بردباريت در حق آنان كه با تو خصومت ورزند مهياست.نيكىدر حق بدان شيوه توست و شفقت بر متجاوزان سنت تو.آن سان كهدرنگ كردن تو در مؤاخذت،ايشان را فريفته است كه توبه نكنند ومهلت دادن تو آنان را از گرايش به تو باز داشته است.و حال آنكه در كيفرآنان درنگ كردهاى تا مگر به فرمان تو سر نهند،و آن را كه مهلت عنايتكردهاى از آن روست كه به دوام ملك خود اعتماد دارى .پس هر كس كهسزاوار سعادت باشد روزگارش به سعادت پايان يابد و هر كه سزاوارشقاوت بود به شقاوتش خوار خواهى ساخت.همه بر مقتضاى حكم توشوند هر چه شوند و بازگشت امورشان به توست.هر چند زمان سركشيشان به دراز كشد از سلطه تو فرو نخواهد كاست و چون دربازخواستشان شتاب نكنى حجت تو باطل نگردد،كه حجت تو پاىبر جاى است و بطلان ناپذير و سلطه تو ثابت است و بىزوال.پس واىبر كسى كه از تو رخ برتافته و خوارى و نوميدى كسى راست كه از تونوميد گردد و بدترين شوربختى نصيب كسى است كه به حلم تو فريفتهآيد.در چنين حالتى چنين كسى چه بسيار عذابهاى گونهگون كهخواهد چشيد و چه زمانهاى دراز كه در وادى عقاب تو سرگردان خواهدماند و ميان او و سر آمدن اندوهش چه فاصلهاى بعيد است و به رهايى ازتنگنايى كه در آن افتاده هيچ اميديش نيست.اى خداوند همه اينها كهمىكنى بر مقتضاى عدالت و انصاف توست كه در آن نه جور بر كسكنى نه ستم بر كس روا دارى.
بار خدايا،تو حجتهاى خود،در پى يكديگر و به يارى يكديگر اقامهكردهاى و دليلهاى خود از دير باز آشكار ساختهاى و پيش از اين مردم رااز عذاب خود بيم دادهاى و از روى تلطف ترغيب كردهاى و مثالهاآوردهاى و مهلتهاى دراز دادهاى و عذاب خود به تأخير افكندهاىهر چند ياراى شتابت بود و در كار مؤاخذت درنگ ورزيدهاى هر چندياراى تعجيلت بود.نه درنگ ورزيدنت از روى ناتوانى بوده است و نهمهلت دادنت نشانه سستى.اگر از مؤاخذت دست باز داشتهاى،نه ازروى غفلت بوده و اگر حكم خود به تعويق افكندهاى،نه از روى مدارا.
بلكه تا حجتت رساتر افتد و كرمت كاملتر و احسانت وافىتر و نعمتتتمامتر نمايان شود .همه اينها بوده است و همواره هست و خواهد بود.
اى خداوند،حجت تو فراتر از آن است كه همهاش به وصف گنجد ومجد و بزرگيت برتر از آن است كه كس به كنه آن رسد و نعمتت بيشتر ازآن است كه در شمار آيد و احسانت افزونتر از آن است كه كمترين آنرا شكر توان گفت. بار خدايا،خاموشى مىگزينم،كه از ستايشگريت ناتوانم و زبانبر مىبندم،كه از تمجيد و تكريمت عاجزم.اى خداى من،نهايتكوشش من اعتراف به درماندگى من است،نه آنكه نخواهم،كهنمىتوانم.
بار خدايا،اين منم كه آهنگ درگاه تو كردهام و خواهم كه احسان وفضل نيكوى خويش از من دريغ ندارى.پس بر محمد و خاندانش درودبفرست و زمزمه مناجات مرا بشنو و دعاى مرا اجابت كن و امروز مرا بانوميدى من به پايان مرسان و در برابر خواستههايم دست رد به سينه منمزن .اگر از نزد تو باز مىگردم يا به سوى تو مىآيم،در هر حال گراميمدار،كه تو در گزاردن كارهايت به تنگنا نمىافتى و از اداى آنچه از توخواهند ناتوان نيستى.تو بر هر كار قادرى .و لا حول و لا قوة الا باللهالعلى العظيم.
اى خداوندى كه مىپذيرى آن را كه رانده هر شهر و ديار است.
اى خداوندى كه تحقير نمىكنى آنان را كه دست نياز به سوى تودراز كنند.
اى خداوندى كه نوميد نمىگردانى آنان را كه به اصرار از تو چيزىخواهند.
اى خداوندى كه از درگاه خود نمىرانى آنان را كه در خواهندگىدليرى مىكنند.
اى خداوندى كه واپس نمىزنى ارمغانى را كه به پيشگاهت آرند،هر چند خرد و بىمقدار باشد،و هيچ كارى را بىاجر نمىگذارى،هر چند ناچيز باشد.
اى خداوندى كه اندك عملى را مىپذيرى و بر آن پاداش بزرگمىدهى.
اى خداوندى كه نزديك مىشوى به هر كس كه به تو نزديك گردد.
اى خداوندى كه به نزد خود فرا مىخوانى آن كس را كه از تو روىگردانيده است.
اى خداوندى كه نعمت خود ديگر گون نكنى و در كيفر گنهكارانشتاب نورزى.
اى خداوندى كه نهال نيكى را مىپرورى تا به ثمر نشيند و از گناهانعفو مىكنى تا يكسره از ميان بروند.
آرزوها پيش از آنكه عرصه كرم تو پيمايند،روا شده باز گشتند وكاسههاى حاجت حاجتمندان از فيض جود تو لبالب گرديد و اوصافرا پيش از آنكه به حقيقت تو رسند رشته از هم بگسيخت .تو راستفراترين فرازها،فراتر از هر فرا روندهاى،و تو راست بزرگترينجلالتها،برتر از هر جلالتى.
هر صاحب جلالت در برابر جلالت تو خرد است و هر شريف درجوار شرف تو حقير.آنان كه رخت به آستان ديگرى جز آستان توكشيدند،نوميد شدند و آنان كه به درگاهى جز درگاه تو روى نهادندزيانمند گرديدند و آنان كه جز به تو پرداختند تباه گشتند و آنان كه درطلب قوت نه به صحراى فضل تو آمدند به قطحسال گرفتار شدند.
بار خدايا،درگاه تو به روى خواهندگان گشوده است و عطايتسائلان را رايگان است و فرياد رسيت فرياد خواهان را نزديك.
اميدواران از تو نوميد نشوند و جويندگان از عطاى تو مأيوسنگردند و آمرزش خواهان از عقوبتت به شقاوت نيفتند.
اى خداوند،خوان نعمتت براى آنان كه نافرمانيت كنند گستردهاست.و بردباريت در حق آنان كه با تو خصومت ورزند مهياست.نيكىدر حق بدان شيوه توست و شفقت بر متجاوزان سنت تو.آن سان كهدرنگ كردن تو در مؤاخذت،ايشان را فريفته است كه توبه نكنند ومهلت دادن تو آنان را از گرايش به تو باز داشته است.و حال آنكه در كيفرآنان درنگ كردهاى تا مگر به فرمان تو سر نهند،و آن را كه مهلت عنايتكردهاى از آن روست كه به دوام ملك خود اعتماد دارى .پس هر كس كهسزاوار سعادت باشد روزگارش به سعادت پايان يابد و هر كه سزاوارشقاوت بود به شقاوتش خوار خواهى ساخت.همه بر مقتضاى حكم توشوند هر چه شوند و بازگشت امورشان به توست.هر چند زمان سركشيشان به دراز كشد از سلطه تو فرو نخواهد كاست و چون دربازخواستشان شتاب نكنى حجت تو باطل نگردد،كه حجت تو پاىبر جاى است و بطلان ناپذير و سلطه تو ثابت است و بىزوال.پس واىبر كسى كه از تو رخ برتافته و خوارى و نوميدى كسى راست كه از تونوميد گردد و بدترين شوربختى نصيب كسى است كه به حلم تو فريفتهآيد.در چنين حالتى چنين كسى چه بسيار عذابهاى گونهگون كهخواهد چشيد و چه زمانهاى دراز كه در وادى عقاب تو سرگردان خواهدماند و ميان او و سر آمدن اندوهش چه فاصلهاى بعيد است و به رهايى ازتنگنايى كه در آن افتاده هيچ اميديش نيست.اى خداوند همه اينها كهمىكنى بر مقتضاى عدالت و انصاف توست كه در آن نه جور بر كسكنى نه ستم بر كس روا دارى.
بار خدايا،تو حجتهاى خود،در پى يكديگر و به يارى يكديگر اقامهكردهاى و دليلهاى خود از دير باز آشكار ساختهاى و پيش از اين مردم رااز عذاب خود بيم دادهاى و از روى تلطف ترغيب كردهاى و مثالهاآوردهاى و مهلتهاى دراز دادهاى و عذاب خود به تأخير افكندهاىهر چند ياراى شتابت بود و در كار مؤاخذت درنگ ورزيدهاى هر چندياراى تعجيلت بود.نه درنگ ورزيدنت از روى ناتوانى بوده است و نهمهلت دادنت نشانه سستى.اگر از مؤاخذت دست باز داشتهاى،نه ازروى غفلت بوده و اگر حكم خود به تعويق افكندهاى،نه از روى مدارا.
بلكه تا حجتت رساتر افتد و كرمت كاملتر و احسانت وافىتر و نعمتتتمامتر نمايان شود .همه اينها بوده است و همواره هست و خواهد بود.
اى خداوند،حجت تو فراتر از آن است كه همهاش به وصف گنجد ومجد و بزرگيت برتر از آن است كه كس به كنه آن رسد و نعمتت بيشتر ازآن است كه در شمار آيد و احسانت افزونتر از آن است كه كمترين آنرا شكر توان گفت. بار خدايا،خاموشى مىگزينم،كه از ستايشگريت ناتوانم و زبانبر مىبندم،كه از تمجيد و تكريمت عاجزم.اى خداى من،نهايتكوشش من اعتراف به درماندگى من است،نه آنكه نخواهم،كهنمىتوانم.
بار خدايا،اين منم كه آهنگ درگاه تو كردهام و خواهم كه احسان وفضل نيكوى خويش از من دريغ ندارى.پس بر محمد و خاندانش درودبفرست و زمزمه مناجات مرا بشنو و دعاى مرا اجابت كن و امروز مرا بانوميدى من به پايان مرسان و در برابر خواستههايم دست رد به سينه منمزن .اگر از نزد تو باز مىگردم يا به سوى تو مىآيم،در هر حال گراميمدار،كه تو در گزاردن كارهايت به تنگنا نمىافتى و از اداى آنچه از توخواهند ناتوان نيستى.تو بر هر كار قادرى .و لا حول و لا قوة الا باللهالعلى العظيم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر