نظريه شيعه در محدوده روضه، هم در طول و هم در عرض، با اقوال اهل سنّت متفاوت است. و طبق رواياتى كه از ائمه هدى (عليهم السلام) نقل شده، روضه نه همه فضاى مسجد است و نه تنها آن بخش از مسجد كه در دو قول گذشته از اهل سنت نقل كرديم، بلكه محدوده روضه از ديوار محراب در جنوب، كه امروزه با نرده هاى فلزى مشخص است، آغاز و در شمال، به چهارمين ستون منتهى مى گردد; يعنى يك ستون علاوه بر آنچه اهل سنّت مى گويند و حد دوّم آن در شرق، داخل بيت پيامبر (صلى الله عليه وآله) و بيت فاطمه زهرا (عليها السلام) است و در سمت غرب محاذى منبر شريف مى باشد. دليل حدّ اوّل (از جنوب تا شمال) رواياتى است كه از ائمّه (عليهم السلام) نقل شده، از جمله:
كلينى (رحمه الله) با اسناد از مرازم و او از امام صادق (عليه السلام) نقل مى كند:
«قالَ سألتُ أبا عبدِ الله (عليه السلام) عمّا يقول الناس في الروضة، فقال: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله) فيما بين بيتي ومنبري روضة من رياض الجنّة ومنبري على تُرعَة من ترع الجنّة فَقُلْتُ لَهُ جُعِلتُ فِداك فما حدّ الروضة، فقال و بعدُ أربع اساتين من المنبر الى الظلال. فقلت جعلت فداك منَ الصّحنِ فيها شيء؟ قال: لا»
مرازم مى گويد: «از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم از آنچه مردم (اهل سنّت) در روضه مى گويند، فرمود: رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرموده است فاصله بيت و منبر من باغى از باغهاى بهشت است و منبر من بر درى از درهاى بهشت قرار گرفته است. عرض كردم فدايت شوم! حد روضه كدام است؟ فرمود: فاصله چهار ستون، از منبر تا سايه بانها. عرض كردم فدايت شوم! از صحن مسجد هم چيزى جزو روضه هست؟ فرمود: نه»
بر اساس مضمون اين روايت و امثال آنست كه ابن شهراشوب نظر علماى شيعه را چنين نقل مى كند:
«وقالوا حدّ الروضة ما بين القبر والمنبر الى الأساطين الّتي تلي صحن المسجد».
همچنين از مضمون اين روايت و روايات ديگر و نقل مدينه شناسان استفاده مى شود كه مدّتى طولانى و در زمان ائمه (عليهم السلام) بخشى از مسجد (بيرون از مسجد اصلى) در سمت شمال و در نزديكى صحن، داراى سايه بانى بوده كه از آن به «ظلال» و «مظلّه» تعبير شده است.
اين بود حد روضه از جنوب به سمت شمال.
و اما در سمت شرق مسجد، همانگونه كه گفتيم حد روضه عبارت است از فضاى داخلى بيت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) و همچنين داخل بيت فاطمه زهرا (عليها السلام) و در غرب عبارت است از محاذى اين بيوت تا موازات منبر شريف.
و در اين زمينه نيز رواياتى در منابع حديثى نقل گرديده است كه متن بعضى از آنها را در اينجا مى آوريم:
1 ـ كلينى با اسناد از جميل بن درّاج نقل مى كند كه:
«سَمِعتُ أبا عبدالله (عليه السلام) يقول: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله) ما بين مِنبري وبيوتي روضةٌ من رياض الجنّة ومِنبَري على تُرعة من تُرَعِ الجنّة وصلاة في مسجدي تعدل ألف صلاة فيما سواه من المساجد الاّ المسجد الحرام. قال جميل قلت له بيوت النبي وبيت علي منها؟ قال: نعم و أفضل».
جميل مى گويد: «از امام صادق (عليه السلام) شنيدم كه مى فرمود: فاصله منبر و خانه هاى من باغى است از باغ هاى بهشت و منبر من در بالاى درى از درهاى بهشت قرار دارد و يك نماز در مسجد من معادل هزار نماز در ساير مساجد، بجز مسجد الحرام است. جميل مى گويد: پرسيدم آيا خانه هاى پيامبر (صلى الله عليه وآله) و خانه على (عليه السلام) هم از روضه است؟! فرمود: آرى، بلكه افضل اند.»
به طورى كه ملاحظه مى كنيد در متن اين روايت، مانند حديث ششم كه از منابع اهل سنّت آورديم، به جاى «بيت»، «بيوت» به صورت جمع آمده است و در اين روايت همه خانه هاى پيامبر و خانه امير مؤمنان (عليه السلام) كه در واقع آن هم از بيوت النبى (صلى الله عليه وآله) است، جزو روضه معرفى گرديده اند.
2 ـ همچنين جميل بن درّاج نقل مى كند كه:
«قلت لأبي عبدالله (عليه السلام) : الصلاة في بيت فاطمة مثل الصلاة في الروضة»؟ قال: وأفضل.»
3 ـ از يونس بن يعقوب آمده است:
«قلت لأبي عبدالله (عليه السلام) : الصلاة فى بيتِ فاطمة أفضل أو في الروضة؟ قال: في بيت فاطمة»
«يونس بن يعقوب گويد: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم آيا نماز در خانه فاطمه برتر است و فضيلت بيشترى دارد يا در روضه؟ فرمود: در خانه فاطمه.»
توضيح اين كه در سال هشتاد و هشت هجرى خانه فاطمه زهرا (عليها السلام) و به فاصله كمى، ديگر خانه هاى متعلّق به پيامبر اسلام، كه در كنار مسجد قرار داشتند، به دستور وليد بن عبدالملك و به مباشرت عمر بن عبدالعزيز تخريب گشته، به فضاى مسجد ضميمه گرديدند و در زمان امام صادق (عليه السلام) تا سال 668 به همان صورت باقى بودند و مانند ساير نقاط مسجد، به هنگام عبادت و نماز مورد استفاده قرار مى گرفتند تا اينكه در اين سال به دستور ملك ظاهر بيبرس بندقدارى پادشاه مقتدر مصر، دور خانه پيامبر و فاطمه زهرا (عليها السلام) نرده كشيدند و بار ديگر از مسجد جدا كردند و اين سؤالها كه از نماز خواندن در خانه پيامبر و فاطمه (عليهما السلام) به عمل آمده ناظر به وضعيت آن زمان است.
كلينى (رحمه الله) با اسناد از مرازم و او از امام صادق (عليه السلام) نقل مى كند:
«قالَ سألتُ أبا عبدِ الله (عليه السلام) عمّا يقول الناس في الروضة، فقال: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله) فيما بين بيتي ومنبري روضة من رياض الجنّة ومنبري على تُرعَة من ترع الجنّة فَقُلْتُ لَهُ جُعِلتُ فِداك فما حدّ الروضة، فقال و بعدُ أربع اساتين من المنبر الى الظلال. فقلت جعلت فداك منَ الصّحنِ فيها شيء؟ قال: لا»
مرازم مى گويد: «از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم از آنچه مردم (اهل سنّت) در روضه مى گويند، فرمود: رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرموده است فاصله بيت و منبر من باغى از باغهاى بهشت است و منبر من بر درى از درهاى بهشت قرار گرفته است. عرض كردم فدايت شوم! حد روضه كدام است؟ فرمود: فاصله چهار ستون، از منبر تا سايه بانها. عرض كردم فدايت شوم! از صحن مسجد هم چيزى جزو روضه هست؟ فرمود: نه»
بر اساس مضمون اين روايت و امثال آنست كه ابن شهراشوب نظر علماى شيعه را چنين نقل مى كند:
«وقالوا حدّ الروضة ما بين القبر والمنبر الى الأساطين الّتي تلي صحن المسجد».
همچنين از مضمون اين روايت و روايات ديگر و نقل مدينه شناسان استفاده مى شود كه مدّتى طولانى و در زمان ائمه (عليهم السلام) بخشى از مسجد (بيرون از مسجد اصلى) در سمت شمال و در نزديكى صحن، داراى سايه بانى بوده كه از آن به «ظلال» و «مظلّه» تعبير شده است.
اين بود حد روضه از جنوب به سمت شمال.
و اما در سمت شرق مسجد، همانگونه كه گفتيم حد روضه عبارت است از فضاى داخلى بيت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) و همچنين داخل بيت فاطمه زهرا (عليها السلام) و در غرب عبارت است از محاذى اين بيوت تا موازات منبر شريف.
و در اين زمينه نيز رواياتى در منابع حديثى نقل گرديده است كه متن بعضى از آنها را در اينجا مى آوريم:
1 ـ كلينى با اسناد از جميل بن درّاج نقل مى كند كه:
«سَمِعتُ أبا عبدالله (عليه السلام) يقول: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله) ما بين مِنبري وبيوتي روضةٌ من رياض الجنّة ومِنبَري على تُرعة من تُرَعِ الجنّة وصلاة في مسجدي تعدل ألف صلاة فيما سواه من المساجد الاّ المسجد الحرام. قال جميل قلت له بيوت النبي وبيت علي منها؟ قال: نعم و أفضل».
جميل مى گويد: «از امام صادق (عليه السلام) شنيدم كه مى فرمود: فاصله منبر و خانه هاى من باغى است از باغ هاى بهشت و منبر من در بالاى درى از درهاى بهشت قرار دارد و يك نماز در مسجد من معادل هزار نماز در ساير مساجد، بجز مسجد الحرام است. جميل مى گويد: پرسيدم آيا خانه هاى پيامبر (صلى الله عليه وآله) و خانه على (عليه السلام) هم از روضه است؟! فرمود: آرى، بلكه افضل اند.»
به طورى كه ملاحظه مى كنيد در متن اين روايت، مانند حديث ششم كه از منابع اهل سنّت آورديم، به جاى «بيت»، «بيوت» به صورت جمع آمده است و در اين روايت همه خانه هاى پيامبر و خانه امير مؤمنان (عليه السلام) كه در واقع آن هم از بيوت النبى (صلى الله عليه وآله) است، جزو روضه معرفى گرديده اند.
2 ـ همچنين جميل بن درّاج نقل مى كند كه:
«قلت لأبي عبدالله (عليه السلام) : الصلاة في بيت فاطمة مثل الصلاة في الروضة»؟ قال: وأفضل.»
3 ـ از يونس بن يعقوب آمده است:
«قلت لأبي عبدالله (عليه السلام) : الصلاة فى بيتِ فاطمة أفضل أو في الروضة؟ قال: في بيت فاطمة»
«يونس بن يعقوب گويد: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم آيا نماز در خانه فاطمه برتر است و فضيلت بيشترى دارد يا در روضه؟ فرمود: در خانه فاطمه.»
توضيح اين كه در سال هشتاد و هشت هجرى خانه فاطمه زهرا (عليها السلام) و به فاصله كمى، ديگر خانه هاى متعلّق به پيامبر اسلام، كه در كنار مسجد قرار داشتند، به دستور وليد بن عبدالملك و به مباشرت عمر بن عبدالعزيز تخريب گشته، به فضاى مسجد ضميمه گرديدند و در زمان امام صادق (عليه السلام) تا سال 668 به همان صورت باقى بودند و مانند ساير نقاط مسجد، به هنگام عبادت و نماز مورد استفاده قرار مى گرفتند تا اينكه در اين سال به دستور ملك ظاهر بيبرس بندقدارى پادشاه مقتدر مصر، دور خانه پيامبر و فاطمه زهرا (عليها السلام) نرده كشيدند و بار ديگر از مسجد جدا كردند و اين سؤالها كه از نماز خواندن در خانه پيامبر و فاطمه (عليهما السلام) به عمل آمده ناظر به وضعيت آن زمان است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر